Etiketlerin yanı sıra, ev veya iş yaşamında kullanılan kimyasalların, fiziksel ve kimyasal özelliklerini, insan sağlığı üzerine etkilerini ve korunma yollarını, elleçleme, yangın, depolama, saklama ve kaza durumunda alınacak tedbirler ve çevrenin korunması gibi bilgileri içeren en önemli doküman da Güvenlik Bilgi Formlarıdır.
Güvenlik Bilgi Formlarının 2. başlığı altında yer alan bilgiler, ürünün sahip olduğu zararlılıklara ait bilgileri ve önlem ifadelerini kullanıcıya sunmaktadır.
Bu bilgilerden yola çıkarak amaç, çevre ve insan sağlığının olumsuz etkilerinden korunma ve risklerin kontrol altına alınmasında gerekli tedbirlerin uygulanması sonucu oluşabilecek riskleri en aza indirmektir.
Zaten var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin önceden belirlenip riske dönüşmesine izin vermeden, tehlikelerden kaynaklanabilecek risklerin analiz edilerek zamanında ve doğru değerlendirilmesi ile yapılacak kontrol tedbirlerinin tespiti, risk değerlendirmesi ve önleyici faaliyetlerin bir sonucu olarak gerekli aksiyonun alınmasında yardımcı olacaktır.
İnsanları bu risklere karşı uyarmak amacıyla özel semboller (resim-yazı /piktogram) kullanılmaktadır. Resim, tüm yazıların kökenidir ve bir resim mesaj içeriyor ve iletiyorsa yazı işlevine de sahip demektir. Buradan yola çıkılarak bugün hemen her yerde etiketlerin görsel sembollerle karşımıza çıktığını görürüz. Hatta tüm dünya da kamuya açık alanlar, havalimanı, oteller, sergi alanları, müzeler gibi birçok alanda da birçok işaretin evrensel olduğu, yazıya bağlı kalınmaksızın resim ve piktogramlarla insanları yönlendirdiği bilinmektedir.
Kimyasalların etiketlerine dönecek olursak;
Maddelerin ve karışımların sınıflandırılmasında ve etiketlenmesinde, ülkemizde yürürlükte olan “Maddelerin ve Karışımların Sınıflandırılması, Etiketlenmesi ve Ambalajlanması Hakkında Yönetmelik (SEA) [11.12.2013/28848 Sayılı R.G. (Mükerrer)]” ten faydalanılmaktadır. Bu yönetmelik Avrupa Birliğinde yayınlanmış olan CLP tüzüğüne dayanmaktadır.
Hem SEA yönetmeliği hem de CLP tüzüğü “Küresel Uyumlaştırılmış Sistem” diye tanımladığımız “Globally Harmonized System (GHS)” ‘e dayanmaktadır. GHS kapsamında sınıflandırma Fizikokimyasal, İnsan Sağlığı (toksikolojik) ve Çevresel Zararlılıklar (ekotoksikolojik) olmak üzere 3 başlık altında irdelenmektedir. Bu zararlılık sınıfları aşağıdaki gibidir;
|